Kustkastelen die je niet mag missen

De locatie is alles. De ligging naast Schotland (dat af en toe delen van het platteland inpikte en er eigendomsrechten op deed gelden) en aan de zee – waar de Vikingen vandaan kwamen – maken dan ook direct duidelijk waarom er zoveel kastelen in Northumberland werden gebouwd.

De kastelen zijn bovendien spectaculair. Bamburgh Castle spreekt het meest tot de verbeelding: dit grote en torenhoge fort was vroeger de zetel van het Angelsaksische koninkrijk van Northumbria en domineert nog steeds de stranden rondom Budle Bay. 

Een paar kilometer naar het zuiden ligt Dunstanburgh Castle. Deze romantische ruïne met zijn kantelen en half ingestorte torens steekt hoog de lucht in op een rotsachtige, vulkanische uitloper van basalt en zandsteen. Het kasteel werd oorspronkelijk gebouwd in de 14e eeuw en was ooit twee keer zo groot als nu. Het speelde dan ook een belangrijke rol in de veldslagen tussen de Engelsen en Schotten. Vooral tijdens de Rozenoorlogen werd er hevig gevochten.

De meeste bezoekers van Dunstanburgh komen vanuit het zuiden en beginnen bij Craster. Om het kasteel in al zijn glorie te zien, kun je echter beter de noordkant bezoeken: daar zie je de spectaculaire vulkanische rotsen. Hier steken de verticale zuilen van basalt – een soort oer-magma dat hard genoeg is om het verpletterende gewicht van de gletsjers met een dikte van 1 km te overleven – misschien wel 60 meter de diepte in. De kliffen bevatten van boven naar beneden kleine richels, die tussen april en augustus de belangrijkste pleisterplaats vormen voor nestelende drieteenmeeuwen, Noordse stormvogels en zeekoeten.

Niet alle kastelen langs de Engelse kust zijn zo groot en gespierd. Langs de kust van het North York Moors National Park ligt, te midden van bossen achter kustresort Sandsend, het landhuisachtige Mulgrave Castle. Het kasteel werd tussen 1859 en 1863 verhuurd aan een Indiase maharadja, de onvergetelijke Dalip Singh. Een populaire mythe vertelt dat de maharadja en zijn gevolg op olifanten langs de kust van Sandsend naar Whitby reisden en dat hij daar een weg aanlegde om te voorkomen dat de dieren zand tussen hun tenen zouden krijgen.

Verder langs de Engelse kust naar het zuiden verandert de gedachte achter de kastelen – dat wil zeggen de potentiële vijand van de kastelen. 

De lage kust van Essex werd sinds de middeleeuwen zwaar versterkt. Hadleigh Castle, dat boven Leigh on Sea uittorent, werd in de 13 eeuw gebouwd en gebruikt door Edward III, die het kasteel op latere leeftijd gebruikte als favoriete verblijfplaats.

Hadleigh Castle is te bereiken via de wandelpaden vanaf de chique hoofdstraat in (die zelf toevallig prachtig is bestraat met kinderkopjes en uitpuilt van krakende pubs met treffende namen, zoals ‘Olde Smack Inn’). Vandaag de dag is het kasteel een gekanteelde en verstrooide ruïne van romantische proporties – een typisch voorbeeld van de vele tientallen van dergelijke kastelen langs de kust zijn te vinden. Het uitzicht hier, ooit op doek vastgelegd door Constable, reikt tot ver over de moerassen van Essex en tot over de Theems naar Kent.

Een van de grootste kastelen langs de zuidkust is Dartmouth Castle in Devon, net ten zuiden van de gelijknamige haven. Het kasteel staat op een voorgebergte bij de ingang van de rivier Dart en werd in 1388 gesticht op bevel van koning Richard II. Het deed dienst tijdens de Engelse Burgeroorlog. Klim naar de top voor een adembenemend uitzicht over de riviermonding en stad. Ben je binnen uitgekeken? Overweeg dan de passagiersveerboot vanuit de haven van Dartmouth langs de monding van de Dart. Deze biedt een uniek perspectief – het zicht dat potentiële indringers hadden op het kasteel.

Door Mark Rowe - gepubliceerd juni 2019

Bekijk meer kastelen en plan hier je volgende avontuur